“Just carry on”
Έχω κάνει πάρα πολλές συνεντεύξεις τα τελευταία 20+ χρόνια που ασχολούμαι με το κομμάτι αυτό της μουσικής. Έχω μιλήσει με περίεργους τύπους, με μεθυσμένους, με αδιάφορους, με κουρασμένους, με ρηχούς, με ανθρώπους που με ξενέρωσαν, με ανθρώπους που άλλαξα προς το καλύτερο τη γνώμη μου, με ανθρώπους που θαυμάζω και είναι τιμή μου να έχω συνομιλήσει. Η face to face συνέντευξη με τον Timo Tolkki ήταν κάτι εντελώς ξεχωριστό. Κάτι διαφορετικό… Ο Tolkki είναι ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει θέματα με την ψυχική υγεία του. Δεν είναι κρυφό ότι πάσχει από διπολική διαταραχή. Η εικόνα του ήταν αποκαρδιωτική, παρόλο που η μουσική αναβλύζει από μέσα του. Στην αρχή της συνέντευξης ήταν εντελώς ανέκφραστος, σχεδόν αμίλητος, απαντούσε μονολεκτικά, για τα απολύτως απαραίτητα. Η συνέντευξη που θα διαβάσετε από κάτω, περιέχει πάνω από 100 ερωτήσεις (!!!), στην πραγματικότητα όμως έγιναν πάνω από 200, αφού στην απομαγνητοφώνηση αναγκάστηκα να βάλω πολλές απαντήσεις ενωμένες, ώστε να μην είναι μονολεκτικές. Υπάρχει λόγος πάντως και μου το είπε στο τέλος. Πολύς κόσμος τον πλησίασε με διάθεση «σαρκοφάγου», να πέσει δηλαδή πάνω σ’ έναν άνθρωπο που έχει ένα πρόβλημα και να προσπαθήσει να βγάλει είδηση. Αυτό τον πείραξε και η αντίδρασή του ήταν να λουφάξει κι όχι να βγάλει νύχια. Στην πορεία όμως, μπορείτε να διαβάσετε διάφορα τερατώδη πράγματα που μας εκμυστηρεύτηκε, όταν μετά από μία ώρα και πλέον συζήτησης, είδε ότι μπορεί να εμπιστευτεί και να μιλήσει ελεύθερα. Μιάμιση ώρα που ο Tolkki έβγαλε τα εσώψυχά του, σε μία συνέντευξη που μπορείτε να καταλάβετε πολλά για τον τρόπο που λειτουργεί η μουσική βιομηχανία…
Πρώτα απ’ όλα, πως είχες αυτήν την ιδέα να κάνεις την περιοδεία;
Ήταν κάτι φυσικό. Ήθελα να περιοδεύσω ξανά, μετά από πολλά χρόνια… Όταν έπεσε η ιδέα στο τραπέζι να περιοδεύσω παίζοντας παλιά τραγούδια των STRATOVARIUS, βρήκα αυτό το line-up και ξεκινήσαμε.
Σκέφτηκες ίσως να κάνεις κάποιο anniversary tour για κάποιο άλμπουμ των STRATOVARIUS; Για το “Visions” ίσως, που βγήκε τον Απρίλιο του 1997 και κλείνει 20 χρόνια;
Το έκαναν οι STRATOVARIUS ήδη, παίζοντας ολόκληρο το άλμπουμ, οπότε δεν βρίσκω το λόγο να κάνω κάτι τέτοιο.
Θα το έκανες για κάποιον άλλο δίσκο των STRATOVARIUS ίσως; Για το “Episode” για παράδειγμα;
Αυτή τη στιγμή συνθέτω τον τρίτο δίσκο των AVALON, ο οποίος θα βγει από την Frontiers πιθανότατα το φθινόπωρο. Έχω έτοιμα έξι τραγούδια και πρέπει να γράψω άλλα τέσσερα.
Έχεις κλείσει κάποιους guests για το δίσκο; Έχεις κάποιους τραγουδιστές υπόψη που θέλεις να συμμετέχουν;
Είναι πολύ νωρίς να πούμε κάτι τέτοιο.
Θέλεις να μας πεις πως βρήκες τον Μιχάλη Λίβα που τραγουδά στις συναυλίες αυτές;
Είδα ένα video του Μιχάλη που τραγουδούσε το “Walk in the shadows” των QUEENSRYCHE και ήταν εξαιρετικός. Επικοινώνησα μαζί του και του είπα να μου στείλει περισσότερο υλικό. Είναι πολύ καλός τραγουδιστής.
Με το YouTube πλέον, μπορείς να βρεις πολλά νέα ταλέντα, μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή σου.
Ναι, έτσι είναι.
Δεν είσαι πολύ μεγάλος οπαδός των social media. Πιστεύεις ότι αποπροσανατολίζουν ένα μουσικό;
Πιστεύω ότι αποπροσανατολίζει κάθε άνθρωπο. Γίνεσαι διαφορετικός και όλος ο κόσμος είναι πάνω από ένα laptop ή ένα κινητό. Παρότι έχω τρεις λογαριασμούς στο facebook, δεν μπαίνω τακτικά.
Προφανώς έχεις μάθει ότι ο Μιχάλης είχε λάβει μέρος σ’ ένα ελληνικό talent show. Στη Φιλανδία έχετε το “The Voice of Finland”, όπου κριτές είναι η Tarja Turunen και ο Michael Monroe των HANOI ROCKS. Εδώ τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Ποια είναι η γνώμη σου για τα talent shows;
Από ψυχαγωγική άποψη, αν είναι ΟΚ, δεν έχω πρόβλημα. Αν ο κόσμος τα γουστάρει, τότε είναι καλά.
Πάμε λοιπόν στο άλμπουμ των AVALON. Θα παίζουν κι αυτήν τη φορά ο Antti Ikonen και ο Tuomo Lassila, μέλη που έπαιζαν μαζί σου στην αρχική μορφή των STRATOVARIUS;
Όχι, έπαιξαν στο δεύτερο άλμπουμ των AVALON. Τώρα θα έχω καινούργιους μουσικούς.
Μετά το δίσκο των AVALON, πιστεύεις ότι θα μπορούσες να κάνεις ένα δίσκο με τη σύνθεση που περιοδεύεις τώρα;
Μετά, θα προσπαθήσω να περιοδεύσω με τους AVALON. Είναι όμως δύσκολο να συντονίσω όλους τους μουσικούς και τους τραγουδιστές που έχουν πρόγραμμα που δεν συμπίπτει…
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να μιλάμε για τους δίσκους των STRATOVARIUS έναν προς έναν και σε κάθε δίσκο να μου λες το αγαπημένο σου τραγούδι. “Fright night” και παρόλο που δεν ήσουν ιδρυτικό μέλος των STRATOVARIUS, μπήκες πολύ νωρίς στη σύνθεσή τους. Ποιος ήταν ο στόχος σας όταν ξεκινήσατε; Να παίξετε τη μουσική που σας άρεσε ή να γίνετε γνωστοί;
Το αγαπημένο μου τραγούδι είναι το “Fright night”. Σε ότι αφορά τον στόχο μας, αυτός ήταν να γίνουμε γνωστοί έξω από τη Φιλανδία. Δεν μας ενδιέφερε με ποια μουσική θα γινόταν αυτό, μόνο να μας ακούσουν έξω από τη χώρα μας.
Η πρώτη σας εταιρία ήταν η CBS Φιλανδίας. Έδωσαν καμία σημασία στο γκρουπ στο ξεκίνημά του;
Ήθελαν να μας βγάλουν περιοδεία.
Το “Twilight time”, είναι ουσιαστικά το πρώτο άλμπουμ των STRATOVARIUS, με το οποίο σας γνώρισε ο κόσμος. Αγαπημένο τραγούδι;
Η μπαλάντα, το “Lead us into the light”.
Στο δίσκο αυτόν, είχατε έναν μπασίστα που ήταν μόνο στις φωτογραφίες, αλλά το μπάσο το είχες παίξει εσύ. Για ποιον λόγο έγινε αυτό;
Θέλαμε να φαινόμαστε κουαρτέτο κι όχι τρίο κι έπρεπε να βρούμε ένα ακόμη μέλος για τις φωτογραφίες.
Επειδή δεν πρόλαβα να κοιτάξω τις φωτογραφίες του CD, ήταν τουλάχιστον εμφανίσιμος ή απλά βάλατε όποιον να ‘ναι;
Βάλαμε όποιον να ‘ναι. Δεν μας ένοιαζε τίποτε άλλο.
Ο επόμενος δίσκος σας, ήταν αυτός που σας έκανε μεγάλους στην Ελλάδα, το “Dreamspace”. Το αγαπημένο σου τραγούδι;
Το ομώνυμο, “Dreamspace”.
Είναι το τελευταίο άλμπουμ με σένα στα φωνητικά. Για ποιον λόγο τα παράτησες και συγκεντρώθηκες μόνο στην κιθάρα;
Γινόταν ολοένα και πιο δύσκολο να παίζω κιθάρα και να τραγουδάω ταυτόχρονα. Τα τραγούδια γίνονταν πιο περίπλοκα και απαιτητικά. Για να είμαι πιο ακριβής, όχι πιο περίπλοκα, πιο γρήγορα. Ήταν αδύνατο για μένα να παίζω τόσο γρήγορα και να τραγουδάω κιόλας. Ένιωσα επίσης ότι θέλαμε έναν καλό τραγουδιστή που να είναι και καλός frontman.
Δεν θυμάμαι να υπάρχει κάποιο προηγούμενο σ’ αυτό, αλλά η έκδοση του CD για το “Dreamspace” είχε έξι κομμάτια παραπάνω απ’ αυτή του βινυλίου, κάτι που είναι φοβερό… Ήταν η εποχή που οι εταιρίες προσπαθούσαν να ωθήσουν τον κόσμο να αγοράσει CD αντί για βινύλιο κι έβαζαν bonus tracks. Το γνωρίζατε αυτό; Τι σκεφτήκατε όταν το μάθατε;
Δεν το ήξερα αυτό και να σου πω την αλήθεια, πρώτη φορά το ακούω τώρα, που μου το λες (σ.σ. ντόινγκ!!!).
Ποια ήταν η σχέση σας με τη Noise εκείνα τα χρόνια, ανάμεσα στο “Twilight time” και το “Dreamspace”, που δεν πουλούσατε τόσο πολύ και όπως είναι λογικό θα σας έβλεπαν με άλλο μάτι;
Απλά ήμασταν χαρούμενοι που ανήκαμε σ’ αυτήν την εταιρία.
Ο ιδιοκτήτης της εταιρίας πάντως, ο Karl Walterbach, έλεγε ότι «δεν χρειαζόμαστε δεύτερους HELLOWEEN στο ρόστερ μας», μιας και ουσιαστικά ανήκατε στην T&T.
Κι αυτό πρώτη φορά το ακούω…
Μάλιστα… Γνωρίζεις ότι το “Wings of tomorrow” είχε βγει ως single μόνο στην Ελλάδα;
Ναι, μας είχαν πει ότι ήθελαν να το κάνουν τον ύμνο της Εθνικής σας ομάδας μπάσκετ…
…κάτι που δεν συνέβη βέβαια. Ακούστηκε μόνο μία φορά σε μία διοργάνωση και μετά έβαλαν το “(I just) died in your arms tonight” των CUTTING CREW.
Ξέρεις για ποιον λόγο επιλέχτηκε αυτό το κομμάτι;
Επειδή έμοιαζε με EUROPE και ο ύμνος της Εθνικής μας ήταν το “The final countdown”.
Κατάλαβα!!!
Τότε ήταν και η πρώτη φορά που μας επισκεφτήκατε… Τι θυμάσαι;
Ωωω!!! Ήταν εκπληκτικά. Μαγεία. Δεν έχει υπάρξει κοινό που να τραγουδά τόσο δυνατά. Νιώθαμε σαν θεοί.
Η πρώτη πολύ σημαντική αλλαγή στο γκρουπ, ήρθε με το “Fourth dimension”, όπου πήρατε τον Kotipelto κι αν δεν κάνω λάθος, ήταν το τελευταίο σας άλμπουμ όπου είχατε μόνο Φιλανδούς στη σύνθεση. Εκτός των άλλων είχατε και ορχήστρα για το “Twilight symphony”.
Καλά, μην φανταστείς ότι είχαμε κάποιο budget γι’ αυτό. Κουαρτέτο ήταν.
Το αγαπημένο σου τραγούδι, ποιο είναι από το δίσκο;
Το “Against the wind” (σ.σ. για μία ακόμη φορά, δεν υπάρχει κανένας δισταγμός).
Επόμενος κομβικός δίσκος ήταν το “Episode”, όπου πήρατε τον Jens Johansson στα πλήκτρα και τον Jorg Michael στα ντραμς. Αν θυμάμαι καλά, εκείνη την περίοδο, ο Jens είχε αποτύχει να πάει στους DREAM THEATER, που είχαν πάρει τελικά τον Derek Sherinian. Τι χρειάστηκε να κάνεις για να τον πείσεις να έρθει στους STRATOVARIUS;
Ναι, ήταν ακριβώς εκείνη η περίοδος. Καλά θυμάσαι. Ήθελα να πάρω έναν πληκτρά που να παίζει όπως ο Jens Johansson, αλλά στη συνέχεια σκέφτηκα, «γιατί να μην πάρω τον ίδιο τον Jens»; Αυτό που χρειάστηκε για να πειστεί, ήταν η καλή μουσική. Είχα μία demo κασέτα, του έβαλα να ακούσει τα κομμάτια και του άρεσαν πολύ.
Είχες πρόβλημα μαζί του, επειδή ήθελε να παίζει και σε άλλα σχήματα, εκτός από τους STRATOVARIUS;
Αυτό έμενε να το συζητήσουμε, επειδή ήθελα να έχω ένα σταθερό line-up και όλοι οι μουσικοί θα ήταν συγκεντρωμένοι μόνο στους STRATOVARIUS. Το συζητήσαμε τελικά και μου είπε ότι δεν έχει πρόβλημα να παίξει μόνο με τους STRATOVARIUS, πέρα από τους σόλο δίσκους του.
Και με τον Jorg Michael τι συνέβη; Κι εκείνος ήταν διάσημος ντράμερ ήδη, σε πολύ πιο γνωστές μπάντες από τους STRATOVARIUS; Έκανες ότι και με τον Jens;
Ναι.
Του έβαλες τα τραγούδια και του άρεσαν δηλαδή;
Βασικά, του άρεσαν τα λεφτά.
Έτσι μπράβο, γιατί αυτό είχα μάθει κι εγώ. Τα χρήματα ήταν δικά σου ή της εταιρίας;
Η εταιρία μου έδωσε χρήματα από τα δικαιώματα των δίσκων κι εγώ τα επένδυσα στον Jorg Michael. Μπορούσα να δω που θα πήγαινε το γκρουπ με αυτούς τους μουσικούς και γι’ αυτό πήρα αυτήν την απόφαση, να δώσω τα χρήματά μου στον Jorg.
Το αγαπημένο σου τραγούδι από το “Episode”;
To “Father time”.
Φτάνουμε στο “Visions”, ένα από τα αρτιότερα power metal άλμπουμ όλων των εποχών, αν όχι το κορυφαίο. Τι πιστεύεις ότι ήταν αυτό που έκανε το “Visions” τόσο special;
Θυμάμαι ότι ήταν πολύ εύκολος δίσκος για να φτιαχτεί. Είχαμε κάνει ήδη μία περιοδεία με αυτό το line-up και είχαμε δεθεί πολύ καλά μεταξύ μας, ώστε όλα τα τραγούδια έβγαιναν πολύ εύκολα. Περάσαμε πάρα πολύ ωραία στο στούντιο, αλλά ήταν και πολύ ακριβό όλο αυτό το εγχείρημα. Μετά απ’ αυτόν το δίσκο, το γκρουπ εκτοξεύτηκε. Στη Νότια Αμερική παίζαμε μπροστά σε τεράστια κοινά. Μιλάμε για 5.000 κόσμο.
Στην περιοδεία που ακολούθησε το “Visions”, είχατε μαζί σας φορητό εξοπλισμό και ηχογραφούσατε όλες τις συναυλίες. Τελικά κυκλοφορήσατε το “Visions of Europe” που είχε ηχογραφήσεις από την Αθήνα και το Μιλάνο. Προφανώς ήταν τα πιο δυνατά κοινά σας…
Η μεγάλη πλειοψηφία των ηχογραφήσεων προέρχεται από την Αθήνα. Μόνο δύο τραγούδια είναι από το Μιλάνο. Καταλαβαίνεις πόσο ωραία περνούσαμε εδώ!
Εκείνη τη χρονιά, μόνο το “Visions” και το “Somewhere out in space” των GAMMA RAY, ήταν εμπορικά επιτυχημένα άλμπουμ για τη Noise. Τι είδατε πως άλλαξε απέναντί σας μετά τις πολύ καλές πωλήσεις που κάνατε;
Είδαμε περισσότερα χρήματα. Βέβαια τα στούντιο τα πλήρωνα εγώ με τα χρήματα που εισέπραττα από τα δικαιώματα των κομματιών από την εταιρία.
Το αγαπημένο σου κομμάτι;
Το “Kiss of Judas”.
Πάντως το πιο γνωστό τραγούδι από το δίσκο είναι το “Black diamond”. Αλήθεια, έχει γραφτεί για έναν σκύλο;
Οι στίχοι είναι του Kotipelto και τους είχε γράψει για μία κοπέλα με την οποία είχε σχέση και αν θυμάμαι καλά ήταν από την Ιαπωνία. Ο αρχικός τίτλος του κομματιού όμως, ήταν όντως για τον σκύλο μου, όντως. Ένα κόλεϊ που είχε ένα πολύ αστείο μούσι!!! Πάντα γράφω πρώτα τον τίτλο του κομματιού, μετά τη μουσική και μετά το έδινα στον Kotipelto να γράψει τους στίχους. Αυτός είναι ο τρόπος που συνθέτω.
Πολύ περίεργος τρόπος για να συνθέτει κανείς, αν μου επιτρέπεις. Με όσους κιθαρίστες που βγάζουν instrumental δίσκους έχουν μιλήσει, έχουν δυσκολία να βρουν τίτλους για τα κομμάτια τους! Το αντίθετο από εσένα δηλαδή!
Εγώ πρώτα έχω τον τίτλο και μετά γράφω τη μουσική. Δημιουργώ μία εικόνα και γράφω μουσική γι’ αυτή.
Μάλιστα! Ποια είναι η πηγή της έμπνευσή σου λοιπόν; Τι σε βοηθάει για να δημιουργηθούν εικόνες, τις οποίες θα μετατρέψεις σε μουσική;
Η έμπνευση υπάρχει από μόνη της, μέσα μου. Είμαι απλά ένα κανάλι και η έμπνευση έρχεται αμέσως μόλις θέλω να γράψω ένα κομμάτι. Γράφω πολύ γρήγορα. Όταν θέλω να συνθέσω, είναι σαν να υπάρχει ένα big bang μουσικής, που μου έρχεται από κάπου.
Οπότε να υποθέσω ότι τα τέσσερα τραγούδια που σου απομένουν για να γράψεις το νέο άλμπουμ των AVALON, θα σου πάρουν καμία εβδομάδα. Γι’ αυτό σε βλέπω τόσο χαλαρό…
Ναι, κάπως έτσι συμβαίνει.
Πάντως παρόλο που γράφεις γρήγορα, πέρασαν τρία χρόνια από το τελευταίο άλμπουμ των AVALON. Έκανες και τους CHAOS MAGIC βέβαια το 2015…
Έκανα και το ALLEN/LANDE…
Ναι, αλλά αυτός ο δίσκος ήταν το 2014. Πέρσι δεν έκανες τίποτα ουσιαστικά.
Ναι.
Ας επιστρέψουμε στους STRATOVARIUS και πάλι. Ο πιο δύσκολος δίσκος σας, υποθέτω ότι ήταν το “Destiny”. Πάντα είναι δύσκολο να βγάζεις δίσκο μετά από μία πολύ μεγάλη επιτυχία. Τι είχατε στο μυαλό σας όταν μπήκατε στο στούντιο;
Εκείνη την περίοδο περνούσα πολύ δύσκολες στιγμές, εξαιτίας ενός πολύ δύσκολου διαζυγίου που είχα και με είχε επηρεάσει πολύ, Γι’ αυτό υπάρχει και το κομμάτι “4.000 rainy nights”.
Ήθελες να κάνεις κάτι διαφορετικό ή κάτι ίδιο με το “Visions”;
Ποτέ δεν σκέφτομαι τέτοια πράγματα όταν συνθέτω. Απλά γράφω ότι μου φέρνει η έμπνευσή μου εκείνη τη στιγμή. Τα τραγούδια έρχονται μόνα τους όπως σου είπα. Ξέρω ότι ο κόσμος θα ήθελε να γράψω ένα “Visions” part 2, αλλά δεν δίνω σημασία σε τέτοια πράγματα. Αν αρχίζεις να τα σκέφτεσαι και να φτιάχνεις δίσκους ανάλογα με το τι θέλει ο κόσμος, χάνεσαι.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι λοιπόν;
Το “Venus in the morning”.
Με αυτό το άλμπουμ, έληξε και το συμβόλαιό σας με τη Noise. Πήγατε στη Nuclear Blast επειδή σας έδωσε περισσότερα χρήματα;
Νομίζω ότι είναι καλό να αλλάζεις εταιρία κάποια στιγμή. Η Nuclear Blast είχε αρχίσει τότε να γίνεται πολύ μεγάλη, οπότε δεν ήταν και δύσκολη η απόφαση.
Συγκρίνοντας τις δύο εταιρίες, τι διαφορές είχαν οι δύο τους;
Μην φανταστείς ότι υπήρχαν τίποτα τεράστιες διαφορές. Η υπογραφή μας όμως σε άλλη εταιρία, έδινε άλλη ώθηση στο συγκρότημα και το μόνο που έμενε ήταν ένα δυνατό άλμπουμ.
Πιστεύεις ότι το “Infinite” ήταν ο κατάλληλος δίσκος που χρειαζόσασταν για να εγκαινιάσετε το συμβόλαιο με τη Nuclear Blast;
Νομίζω, ναι. Ήταν πολύ θετικός δίσκος, το ακριβώς αντίθετο από το “Destiny”. Πάντα με επηρεάζει το σημείο που είμαι στη ζωή μου και ανάλογα θα είναι και ο δίσκος. Εκείνη την περίοδο ήμουν καλά κι ο δίσκος βγήκε με πολύ θετική διάθεση. Στο “Visions” ήμουν χαρούμενος, στο “Destiny” είχα το διαζύγιο, στο “Infinite” ήμουν και πάλι καλά…
Όλη σου η ζωή είχε συνεχείς κυματισμούς τελικά… Άλλοτε με θετική κι άλλοτε με αρνητική διάθεση. Αυτό, σου έχει σημαδέψει τη ζωή, τα πάνω και τα κάτω… Το αγαπημένο σου τραγούδι;
To “Hunting high and low”. Νομίζω ότι είναι το πιο πιασάρικο τραγούδι που γράψαμε.
Το “Intermission” που ακολούθησε, ήταν δική σας απόφαση ή της εταιρίας;
Ήταν δική μας απόφαση. Περνούσε ο χρόνος και φοβόμασταν μη μας ξεχάσει ο κόσμος, οπότε είπαμε να κάνουμε ένα δίσκο με κάποια καινούργια τραγούδια, κάποιες διασκευές και κάποια ακυκλοφόρητα τραγούδια, για να μείνουμε στη δημοσιότητα. Τότε τα γιαπωνέζικα bonus, δεν κυκλοφορούσαν στο YouTube την επόμενη μέρα και είχε νόημα να κάνεις κάτι τέτοιο.
Το “Elements” αρχικά προοριζόταν να είναι διπλός δίσκος. Τι σας έκανε να ΜΗΝ το κάνετε αυτό;
Το υλικό ήταν πολύ heavy και είπαμε ότι θα ήταν καλύτερο να βγει σε δύο δίσκους, μ’ ένα μικρό κενό ανάμεσα στην κυκλοφορία τους. Γι’ αυτό και τα δύο μέρη του βγήκαν τον ίδιο χρόνο. Δεν είχε αντιρρήσεις η εταιρία μας, εμείς αποφασίσαμε γι’ αυτό.
Αυτοί οι δίσκοι ήταν το magnum opus σας;
Ναι. Ρίξαμε απίστευτη δουλειά γι’ αυτόν το δίσκο και ήταν μακράν ο πιο ακριβός δίσκος μας για να φτιαχτεί. Είχε ορχήστρα, χορωδία, ποιητικούς στίχους, αλλά ήταν δύσκολο για πολύ κόσμο να το αποδεχτεί. Πιστεύω όμως ότι όλη αυτή η προσπάθεια άξιζε τον κόπο. Ο δίσκος ακόμα αντέχει στο χρόνο κι έχει έναν φοβερό, μεγαλοπρεπή ήχο.
Αγαπημένα κομμάτια και από τα δύο μέρη;
Το “Soul of a vagabond” από το πρώτο μέρος και το “Dreamweaver” από το δεύτερο.
Μετά το “Twilight time” είχες βγάλει το “Classical variations and themes”. Το δεύτερο όμως, solo άλμπουμ σου, το “Hymn to life” ήταν πολύ περίεργο και διαφορετικό, αφού αναμίγνυε πολλά διαφορετικά είδη…
Ήθελα να κάνω κάτι εντελώς προσωπικό, που δεν θα κόλλαγε με αυτά που έγραφα για τους STRATOVARIUS. Ήθελα ένα διαφορετικό ήχο. Η Nuclear Blast έπαθε σοκ μόλις τον άκουσε το δίσκο. Δεν πίστευαν στ’ αυτιά τους!
Σ’ εκείνο το δίσκο, είχες τη Sharon den Adel των WITHIN TEMPTATION, που τότε δεν ήταν τόσο γνωστοί όσο τώρα, αλλά και τον Michael Kiske, που ήταν εξαφανισμένος και είχε συμμετάσχει μόνο στους δύο πρώτους δίσκους των AVANTASIA. Πως τον βρήκες και τον έπεισες;
Τον βρήκα μέσω του Tobias Sammet των AVANTASIA. Του έγραψα ένα e-mail και μου ζήτησε να του στείλω τους στίχους, που του άρεσαν και τελικά δέχτηκε.
Με τον Tobias έχετε εξαιρετική συνεργασία. Έκανες παραγωγή κι έπαιξες σε τραγούδια των EDGUY, έπαιξες στους AVANTASIA, εκείνος συμμετείχε στους AVALON.
Ο Tobias είναι πολύ έξυπνος άνθρωπος. Γνωρίζει πολύ καλά τι πουλάει. Μπόρεσε και φώναξε πολλούς, διαφορετικούς μεταξύ τους καλεσμένους σ’ ένα δίσκο με πολύ καλό αποτέλεσμα. Τον γνώρισα όταν έδινα συνεντεύξεις για το “Episode” στην Φρανκφούρτη. Είχα μία λίστα από συνεντεύξεις με διάφορα περιοδικά και στο τέλος υπήρχε το όνομα “Tobias Sammet”. Όταν έφτασε η σειρά του, μου είπε ότι δεν είναι δημοσιογράφος, αλλά ήθελε να κάνω παραγωγή στο δίσκο του. Μου έδωσε υλικό από τον δίσκο τους, “Kingdom of madness” και είπα «ναι, γιατί να μην το κάνω;». Από εκεί και πέρα, δουλέψαμε και για το “Vain glory opera” όπου έπαιξα κι ένα σόλο.
Θα έλεγες ότι οι δίσκοι των AVALON είναι τα αντίστοιχα άλμπουμ των AVANTASIA για σένα;
Ναι, αυτό ακριβώς.
Πιστεύεις ότι ο λόγος που δεν αντιμετωπίστηκε καλά το “Hymn to life”, έχει να κάνει με το ότι ο κόσμος δεν μπορούσε να δεχτεί ότι έπαιζες κάτι διαφορετικό από αυτό που είχε συνηθίσει;
Ακριβώς αυτό. Ο κόσμος θέλει να παίζεις εκείνο που πιστεύει εκείνος ότι είναι καλό για σένα. Για εμένα ήταν πολύ σημαντικός εκείνος ο δίσκος και ακόμα και τώρα πιστεύω ότι είναι καλός. Το τραγούδι “Key to the universe” είναι ένα εκπληκτικό κομμάτι, που πήρε στον Kiske τρεις μέρες για να το ηχογραφήσει. Δεν συναντηθήκαμε ποτέ, αφού μου έστελνε το υλικό μέσω e-mail, αλλά τον θυμάμαι να μου λέει ότι είχε έναν στομαχόπονο πριν ηχογραφήσει το τραγούδι, ο οποίος του πέρασε όταν το έγραφε και του επανήλθε μόλις τελείωσε!!! Είναι πολύ θετικό τραγούδι.
Αλήθεια, μετάνιωσες που δημιούργησες ένα άλμπουμ σαν το “Stratovarius”, το οποίο ακολούθησε και ήταν εκείνο που είχες ξεκινήσει να έχεις σοβαρά προβλήματα υγείας;
Όχι. Αυτό το άλμπουμ για μένα ήταν σαν ένα άσυλο. Παίζονταν πολλά χρήματα και πολύ μουσική βιομηχανία από πίσω. Ήταν μέρος του marketing plan να έχουμε γυναίκα στα φωνητικά.
Να συνοδεύει τον Kotipelto ή να τον αντικαταστήσει;
Υπήρχε ένα σενάριο που είχαμε φτιάξει κι έπρεπε να τηρηθεί. Μέρος του σχεδίου ήταν να φύγουν ο Kotipelto και ο Michael, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μέλη μας και κάποια στιγμή θα ξαναγύριζαν.
Μιλάμε για τη διαβόητη “Miss K”, που είχε εμφανιστεί πριν το ομώνυμο άλμπουμ σας ότι θα ήταν η τραγουδίστρια των STRATOVARIUS.
Ακριβώς αυτό.
Αυτό ποιοι το είχαν σχεδιάσει;
Εγώ με τον Jens και άτομα από την εταιρία και το γνώριζαν όλοι στο συγκρότημα. Σου το λέω αυτό, επειδή με κατηγορούν ότι όλα αυτά τα έκανα μόνος μου.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό ακούγεται συνεχώς. Όπως και το ότι σκηνοθέτησες τον τραυματισμό σου από μαχαίρωμα οπαδού. Ποιος ο λόγος να γίνει όλο αυτό πριν την κυκλοφορία του δίσκου;
Υποτίθεται ότι θα με μαχαίρωνε κάποιος οπαδός επειδή διάλεξα γυναίκα για τραγουδίστρια των STRATOVARIUS. Όλη η ιδέα ήταν να δημιουργήσουμε τεράστια άρθρα στον Τύπο σχετικά με τους STRATOVARIUS κι όλοι να ασχολούνται μαζί μας. Πέρασα μία περίοδο που με μισούσαν όλοι.
Κι αυτό επιδείνωσε την ήδη επιβαρυμένη υγεία σου.
Στην πραγματικότητα, σ’ εκείνο το σημείο, το σενάριο που είχαμε πλάσει, έγινε πραγματικότητα, αφού υποχρεώθηκα να μπω σε νοσοκομείο, αφού λάμβανα απίστευτη ποσότητα από hate-mails. Το σχέδιό μας ήταν να ξαναγυρίσουν όλοι στο συγκρότημα και να βγάλουμε το δίσκο ενωμένοι και μακριά από τις «σκοτεινές δυνάμεις».
Οι οποίες σκοτεινές δυνάμεις στην ουσία ήταν η ίδια σας η εταιρία, η Sanctuary, που ήθελε να δημιουργήσει κάτι από το τίποτα.
Ναι, η Antje Lange ήταν μέσα στο κόλπο.
H Antje; Ο άνθρωπος με τον οποίο συνεργαζόσασταν όταν ήσασταν στη Noise, αλλά λόγω του ότι είχε εξαγοραστεί από τη Sanctuary ήταν και πάλι μαζί σας;
Ναι, εκείνη την περίοδο ήταν η manager μας κιόλας. H Antje κι άλλος ένας από τη Sanctuary εκείνη την περίοδο, γνώριζαν επακριβώς το πλάνο που είχαμε φτιάξει, αλλά δεν θυμάμαι το όνομά του;
Ήταν μήπως ο Steve McTaggart;
Όχι, εκείνος δεν ήξερε κάτι.
Πάμε λοιπόν, να συνδέσουμε τα κομμάτια του παζλ. Το σχέδιο ήταν να απολύσετε τον Kotipelto και τον Michael και να προσλάβετε αρχικά μία γυναίκα για τραγουδίστρια. Αλήθεια, η Miss K τραγουδούσε;
Δεν ξέρω, απλά ήταν ένα όμορφο πρόσωπο.
Την είχες συναντήσει;
Ναι, της είχα εξηγήσει όλο το σχέδιό μας και είχε δώσει πάρα πολλές συνεντεύξεις στη Φιλανδία σε κάθε είδους περιοδικό.
Μάλιστα λοιπόν. Οπότε έδινε συνεντεύξεις, βασισμένες στην ιστορία που της είχες υποδείξει εσύ, σε συνεργασία με τη Sanctuary.
Ναι.
Ωραία κοπέλα η Miss K, αλήθεια. Μου άρεσε πολύ η φωτογραφία με το αίμα! Η συνέχεια του σχεδίου ήταν να σε μαχαιρώσει λοιπόν κάποιος οπαδός στην πλάτη…
…στην Ισπανία.
Κάτι που προφανώς δεν έγινε στην Ισπανία, αλλά στο σπίτι σου ή κάπου κοντά…
Είχαμε τις φωτογραφίες έτοιμες από έναν make-up artist στη Φιλανδία. Ήταν ήδη στα γραφεία μας στην Sanctuary, οπότε μόλις είπαμε ότι συνέβη αυτό το γεγονός μετά τη συναυλία μας στην Ισπανία, αμέσως διαδόθηκαν αυτές οι φωτογραφίες στον Τύπο.
Μετά απ’ αυτό λοιπόν, θα κάνατε ένα reunion δίσκο, αφού «τρομαγμένοι» από τις αντιδράσεις του κόσμου, θα φέρνατε πίσω τον Kotipelto.
Αυτό ακριβώς.
Για ποιον λόγο τα κάνατε όλα αυτά ρε Timo; Είχατε μία πολύ μεγάλη καριέρα, δύο δίσκους που θεωρείς το magnum opus σας μέσα σ’ ένα χρόνο, συμβόλαια με τη Noise και τη Nuclear Blast, παγκόσμιες περιοδείες…
Επειδή θέλαμε περισσότερα… Η απληστία μας έκανε να λειτουργήσουμε έτσι.
Αυτό που έχει βγει προς τα έξω, βέβαια, είναι ότι αυτός ο διπολικός τύπος, είχε κάνει σατανικά πράγματα για να βλάψει τους STRATOVARIUS, εξαιτίας της ψυχικής του ασθένειας.
(κάπου εκεί μας διέκοψαν, καθώς είχε περάσει ήδη πάνω από μία ώρα κι έπρεπε το γκρουπ να πάει για φαγητό. Όπως καταλαβαίνετε, μετά από αυτά που μου μόλις μου είχε πει ο Tolkki, δεν υπήρχε περίπτωση να τον αφήσω να φάει και συνεχίσαμε, έστω και για λίγο).
Όταν είχε έρθει ο Kotipelto και ο Michael για συνεντεύξεις στην Ελλάδα, για την προώθηση του “Stratovarius” κι έλεγαν πόσο στεναχωρημένοι ήταν για την κατάσταση της υγείας σου και πόσο είχαν κλάψει για εσένα. Έτσι όπως το βλέπω τελικά, μέρος του σχεδίου, μόνο που πιθανώς δεν το ήξερες, ήταν να σε κατηγορήσουν προσωπικά για όλα αυτά.
Ναι, έτσι φαίνεται.
Και δεν μου λες, μιας και πιάσαμε αυτήν την περίοδο, τι είχε γίνει σε εκείνη τη συναυλία που ο Jens Johansson σε είχε κατουρήσει επί σκηνής;
Αυτό είχε γίνει στο φεστιβάλ στην Ισπανία, που υποτίθεται ότι θα μου είχε κάνει επίθεση ο μανιασμένος οπαδός την επόμενη μέρα.
Γιατί το έκανε αυτό;
Ήταν κι αυτό μέρος του σχεδίου. Εγώ θα έκανα «βόλτα» μέσα στον κόσμο παίζοντας κιθάρα κι ο Jens θα ερχόταν από πίσω μου και θα με κατούραγε στο πόδι. Κι αυτό έγινε για να παίρναμε περισσότερη κάλυψη από τον Τύπο.
Πραγματικά απορώ πως έκανες κάτι τέτοιο… Αυτό ήταν πολύ χοντρό. Ήταν τόσο πολλά τα λεφτά που θα επέτρεπες τέτοιον εξευτελισμό της προσωπικότητάς σου;
Μάλλον ήμουν μανιακός εκείνη την περίοδο. Όταν είσαι μανιακός, επιτρέπεις να συμβούν τέτοια πράγματα.
Ωραία, να δεχτώ ότι ήσουν μανιακός. Οι υπόλοιποι; Η εταιρία σου; Πως επέτρεψαν τέτοια ξεφτιλίκια;
…έτσι μου είπαν να κάνω…
Ξέρεις κάτι; Νομίζω ότι η Sanctuary εκμεταλλεύτηκε την εύθραυστη ψυχολογική σου κατάσταση ώστε να δημιουργήσει «θόρυβο» και αποφάσισε να σε πετάξει στα σκουπίδια μετά.
Τους εμπιστευόμουν όλους, αλλά στην πραγματικότητα ήμουν μόνος… Πίστευα ότι δεν θα είχε κάποιον αντίκτυπο σε μένα, επειδή όλοι ήταν μέσα στο κόλπο.
Ναι, αλλά τελικά αυτό κατέστρεψε την σπουδαία καριέρα σου.
Δυστυχώς ναι, αυτή είναι η αλήθεια.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που εμπιστευόσουν, τελικά δεν ασχολούνταν και πολύ μαζί σου. Η manager σας, η Antje, δήλωνε ότι κατά την περίοδο του “Destiny”, εξαφανιζόσουν για μήνες και κανείς δεν μπορούσε να σε βρει για να δώσεις συνεντεύξεις, ότι ήσουν πολύ δύσκολος άνθρωπος να συναναστραφεί κανείς μαζί σου και διάφορα τέτοια ωραία, τα οποία διαβάζει κανείς στο βιβλίο που βγήκε για τη Noise Records. Τελικά μάλλον εσύ ήσουν ο αποδιοπομπαίος τράγος.
Αυτός είναι και ο λόγος που σου λέω τη δική μου εκδοχή της ιστορίας, γιατί κουράστηκα να ακούω συνέχεια να με κατηγορούν…
Αλήθεια, έχεις κανένα αγαπημένο τραγούδι απ’ αυτόν το δίσκο;
Το “Land of ice and snow”.
Είχαμε βρεθεί μετά backstage μετά την τελευταία συναυλία σου με τους STRATOVARIUS στο Wacken, το 2007 και ποτέ δεν μπόρεσα να κατανοήσω τον λόγο που έδωσες στους υπόλοιπους όλα τα δικαιώματα του ονόματος του γκρουπ.
Είχα φύγει από το συγκρότημα και ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα συνέχιζαν χωρίς εμένα… Τελικά, έκανα μία ανάρτηση στο internet ότι τους έδινα όλα τα δικαιώματα του ονόματος του γκρουπ.
Δέχτηκες πιέσεις από την εταιρία ή από δικηγόρους;
Όχι, απλά ήμουν πάρα πολύ θυμωμένος και η κίνησή μου ήταν κάπως στο στυλ «πάρτε το όνομα και κάντε το ότι θέλετε»…
Δέκα χρόνια αργότερα, θεωρείς ότι ήταν σοφή κίνηση; Μετάνιωσες;
Όχι, το ίδιο θα έκανα. Τώρα βλέπω ότι είναι πολύ καλό που έχουν το όνομα. Μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Για μένα όμως, δεν είναι πια STRATOVARIUS. Είναι περισσότερο μία μπάντα διασκευών. Μαζί με τη δική μου εκδοχή λοιπόν, έχουμε δύο μπάντες που διασκευάζουν STRATOVARIUS… Μάλλον δεν είναι και πολύ ευχαριστημένοι που είναι υποχρεωμένοι να κλείνουν κάθε συναυλία τους με το “Black diamond”…
Παρακολουθείς την καριέρα τους;
Όχι πραγματικά. Έχω όμως επαφή με τον Jens.
Στο πλάνο που μου είπες προηγουμένως, μιλήσαμε για τον Timo Kotipelto, αλλά όχι για τον Jorg Michael, που μου είπες ότι ήταν στο σενάριο να φύγει κι αυτός. Είχατε αποφασίσει αντικαταστάτη;
Ναι, τον Anders Johansson (σ.σ. τον αδερφό του Jens, που έπαιζε τότε στους HAMMERFALL).
Δηλαδή θα έφυγε ο Anders από τους HAMMERFALL και θα ερχόταν στους STRATOVARIUS;
Ναι, αυτό ήταν το σχέδιο…
Θα με τρελάνεις. Δεν τα πήραν στο κρανίο οι HAMMERFALL και η Nuclear Blast;
Ήταν έξαλλοι.
Με δεδομένο ότι παίζει και το όνομα των HAMMERFALL στο πλάνο, έστω κι εμμέσως, μήπως η επίθεση εναντίον σου, είχε επηρεαστεί από την επίθεση που είχε κάνει οπαδός των HAMMERFALL στον Joacim Cans σ’ ένα μπαρ, τραυματίζοντάς τον μ’ ένα μπουκάλι;
Θυμάμαι το περιστατικό που λες, αλλά δεν είχαμε επηρεαστεί απ’ αυτό. Είχαμε βγάλει και μία φωτογραφία με τον Anders στο συγκρότημα, αλλά η Nuclear Blast και οι HAMMERFALL ήταν τόσο έξαλλοι με αυτό, γιατί ο Anders γνώριζε ακριβώς το κόλπο μας, που η παραμονή του κράτησε μόλις μία εβδομάδα. Εφτά μέρες μετά την ανακοίνωσή του ότι μπήκε στο γκρουπ, ήρθε και η αποχώρησή του.
Τι έγινε με τους SΥMFONIA; Ήταν ένα πολυαναμενόμενο σχήμα με super μουσικούς, αλλά διαλύθηκε πολύ σύντομα. Ο Andre Matos μάλιστα, είχε πει ότι είχες σταματήσει να έχεις ενδιαφέρον για τη μουσική κι αυτός ήταν ο λόγος που σταμάτησαν να υπάρχουν.
Έριξα πολύ δουλειά σ’ αυτόν το δίσκο, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε σχεδόν κανείς άλλος και «στράβωσα» πολύ. Η Edel είναι μία πολύ καλή εταιρία, έκανα πάρα πολλές συνεντεύξεις, αλλά έχω την εντύπωση ότι ο δίσκος δεν βρισκόταν πουθενά. Ο Andre είναι πολύ δύσκολος τύπος να δουλέψεις μαζί του.
Αυτός είναι προφανώς και ο λόγος που έχει μείνει μόνος του και δεν βγάζει δίσκους τα τελευταία χρόνια…
Έχει χάσει με κάποιο τρόπο τη φωνή του. Δεν ξέρω πως κατάφερε κάτι τέτοιο. Πάντως θυμάμαι με ευχαρίστηση τις ηχογραφήσεις εκείνου του δίσκου. Είχαμε περάσει πολύ καλά. Ήταν όμως αποκαρδιωτικό, που ταξιδέψαμε στη Νότια Αμερική να δώσουμε συναυλίες, κάνοντας χιλιάδες χιλιόμετρα και είχαν έρθει λίγες εκατοντάδες κόσμου. Αυτό ήταν το τελειωτικό χτύπημα για το συγκρότημα. Αποκλείεται να συνέχιζα.
Τι έγινε με εκείνη την καμπάνια στο Pledge Music για το “Classical variations and themes 2” την οποία απέσυρες, αφού είχες προσφέρει ένα κομμάτι δωρεάν;
Μου προσφέρθηκε συμβόλαιο από τη Frontiers για τους AVALON και σταμάτησα αμέσως την καμπάνια.
Σχεδιάζεις μήπως να συνεχίσεις τη δημιουργία αυτού του δίσκου;
Μπα, δεν νομίζω. Ο Serafino από τη Frontiers, μου έχει προσφέρει ένα καλό συμβόλαιο.
Περίεργος τύπος αυτός ο Serafino. Βγάζετε μαζί τον πρώτο δίσκο των REVOLUTION RENNAISANCE, σας διώχνει και σου προσφέρει συμβόλαιο για να κάνεις rock opera… Και όχι μόνο αυτό, γράφεις και τον τελευταίο δίσκο των ALLEN / LANDE. Τους συνάντησες, αλήθεια;
Όχι, δεν τους συνάντησα. Όλα έγιναν με e-mail. Νομίζω ότι οι συνθέσεις είναι πολύ καλές στο δίσκο και ακούγεται με μεγάλη ευχαρίστηση.
Russell Allen ή Jorn Lande;
Lande. Έχει απίστευτες δυνατότητες η φωνή του…
Πως σου φάνηκε ο πρώτος δίσκος των REVOLUTION RENNAISANCE;
Δίσκος που έχει τον Michael Kiske σε τόσα πολλά τραγούδια, είναι δύσκολο να μην είναι καλός!!!
Πως βλέπεις τα πράγματα στην καριέρα σου τώρα, κοιτάζοντας πίσω όλα όσα έγιναν;
Όλα έχουν να κάνουν με τη μουσική, στο τέλος της ημέρας. Τα τραγούδια είναι ζωή και υπάρχω μέσα απ’ αυτά. Πιστεύω ότι όλα είναι μέρος ενός μεγάλου πλάνου. Δεν μετανιώνω για τίποτα. Ίσως μετανιώνω για το σενάριο που είχαμε πλάσει με την Sanctuary… Βέβαια, το σενάριο αυτό, είχε ενορχηστρωθεί απ’ όλη τη μπάντα, εμένα συμπεριλαμβανομένου. Για την ακρίβεια, εγώ κι ο Jens το είχαμε κάνει και οι υπόλοιποι είχαν συμφωνήσει.
Εσύ και ο Jens το είχατε σκεφτεί, η Antje κι άλλος ένας από τη Sanctuary το είχαν επεξεργαστεί και το έκαναν πραγματικότητα, οπότε όλοι έχετε μερίδιο στο φταίξιμο… Θα ξαναγύριζες στους STRATOVARIUS, Timo;
Έχουν το τηλέφωνό μου, ξέρουν το e-mail μου, αρκεί μόνο να επικοινωνήσουν μαζί μου…
Σάκης Φράγκος
